lunes, 28 de enero de 2008
O home como ser social
O ser humano é un ser social, que crece e desenvólvese coa axuda dos seus conxéneres. O ser humano non está atado ós seus instintos como animais. Por exemplo os lobos manteñen unha acohesión social efectuando labores e mantendo regras de relación e convivencia para vivir en sociedade.As persoas en cambio necesitamos para facer posible a nosa vida en sociedade crear normas e institucións que nos axudan a levar unha convivencia en grupo. ¿ Pero realmente o ser humano pode vivir por si só fóra dunha sociedade? Claramente non porque o home non se podería defender por si so xa que todos dependemos uns dos outros e só non podería sobrevivir.
miércoles, 23 de enero de 2008
¿ É o Islam unha cultura machista?
Na cultura árabe non é machista e esta concepción débese a un núcleo de intereses que a propoñen así, como a propia política do país.
As interpretacións dos libros sagrados actualmente conduce a este tipo de regresión. " O cristianismo é claramente machista". Depende das interpretacións que se fagan, e a muller ten un papel secundario ó home.
A sumisión da muller no mundo árabe ben dada pola interpretación xesgada da relixión e cultura que é interpretada literalmente polo Corán. Quizás haxa un tipo de perxuízo hacia a cultura árabe.
A situación das mulleres mellorou gracias os movementos feministas e o islam supuxo un avance na posición da muller, aínda que na práctica a muller encóntrase sometida ó home e acaba por sufrir a violencia de xénero.
As interpretacións dos libros sagrados actualmente conduce a este tipo de regresión. " O cristianismo é claramente machista". Depende das interpretacións que se fagan, e a muller ten un papel secundario ó home.
A sumisión da muller no mundo árabe ben dada pola interpretación xesgada da relixión e cultura que é interpretada literalmente polo Corán. Quizás haxa un tipo de perxuízo hacia a cultura árabe.
A situación das mulleres mellorou gracias os movementos feministas e o islam supuxo un avance na posición da muller, aínda que na práctica a muller encóntrase sometida ó home e acaba por sufrir a violencia de xénero.
lunes, 21 de enero de 2008
¿ É o Islam unha cultura machista?
O mundo árabe desarrollou momentos feministas. Supuxo un avance da situación da muller. Segue habendo unha sociedade machista pero a muller inflúe cada vez máis.
Históricamente a relixión musulmana supuxo un avance para as mulleres, isto débese o Corán. A muller ten que estar subordinada polo home.
As interpretacións dos libros sagrados actualmente conduce a este tipo de regresión. " O cristianismo é claramente machista". Depende das interpretacións que se fagan, e a muller ten un papel secundario ó home.
A cultura árabe non é machista e esta concepción débese a un núcleo de intereses que a propoñen así.A sumisión da muller no mundo árabe ben dada pola interpretación xesgada da relixión e cultura que é interpretada literalmente polo Corán.Quizás haxa un tipo de perxuízo hacia a cultura árabe.
Históricamente a relixión musulmana supuxo un avance para as mulleres, isto débese o Corán. A muller ten que estar subordinada polo home.
As interpretacións dos libros sagrados actualmente conduce a este tipo de regresión. " O cristianismo é claramente machista". Depende das interpretacións que se fagan, e a muller ten un papel secundario ó home.
A cultura árabe non é machista e esta concepción débese a un núcleo de intereses que a propoñen así.A sumisión da muller no mundo árabe ben dada pola interpretación xesgada da relixión e cultura que é interpretada literalmente polo Corán.Quizás haxa un tipo de perxuízo hacia a cultura árabe.
martes, 15 de enero de 2008
Instrumentos internacionales
Clasificamos os seguintes dereitos na 1ª XERACIÓN porque fan referencia á liberdade de expresión xa que toda persoa ten dereito a expresarse libremente e manifestar a súa opinión e tamén fai referencia ó dereito de vivir libremente:
Dereitos civís e políticos.
Dereitos humanos na administración da xustiza.
Liberdade de información.
Liberdade de asociación.
Dereito de libre determinación.
Na 2ª XERACIÓN son os dereitos de tipo económico, cultural e social e que incluye os dereitos a sindicación e a formar folgas por iso podemos clasificar os seguintes:
Dereitos económicos e sociais.
Dereitos do neno.
Empleo.
Escravitude, servidume, traballo forzoso e institucións e prácticas análogas.
Matrimonio y familia.
Dereito a disfrutar da cultura e cooperación cultural internacional.
Benestar, progreso e desarrollo social.
Nacionalidade, apatridia, asilo e refuxiados.
Os dereitos que se incluyen na 3ª XERACIÓN fan referencia os dereitos da eliminación discriminación da muller e ademáis o dereito a un medio ambiente limpo e san:
Dereito da muller.
Dereito humanitario.
Prevención da discriminación.
Crímenes de guerra e crímenes de lesa humanidade, incluso o xenocidio.
Dereitos civís e políticos.
Dereitos humanos na administración da xustiza.
Liberdade de información.
Liberdade de asociación.
Dereito de libre determinación.
Na 2ª XERACIÓN son os dereitos de tipo económico, cultural e social e que incluye os dereitos a sindicación e a formar folgas por iso podemos clasificar os seguintes:
Dereitos económicos e sociais.
Dereitos do neno.
Empleo.
Escravitude, servidume, traballo forzoso e institucións e prácticas análogas.
Matrimonio y familia.
Dereito a disfrutar da cultura e cooperación cultural internacional.
Benestar, progreso e desarrollo social.
Nacionalidade, apatridia, asilo e refuxiados.
Os dereitos que se incluyen na 3ª XERACIÓN fan referencia os dereitos da eliminación discriminación da muller e ademáis o dereito a un medio ambiente limpo e san:
Dereito da muller.
Dereito humanitario.
Prevención da discriminación.
Crímenes de guerra e crímenes de lesa humanidade, incluso o xenocidio.
domingo, 13 de enero de 2008
INFORMACIÓN EXPLICATIVA DA UNIDADE DIDÁCTICA SOBRE OS DEREITOS HUMANOS
INFORMACIÓN EXPLICATIVA DA UNIDADE DIDÁCTICA SOBRE OS DEREITOS HUMANOS
1-O HOME COMO SER SOCIAL
Como moitas outra especies, o ser humano é un ser social. Como as abellas, as formigas, ou os lobos, o individuo humano crece, desenvolvese como tal no medio e coa axuda dos seus conxéneres.
Pero o ser humano non está atado aos seu instintos na mesma medida que os outros animais sociais. As abellas e os lobos manteñen a cohesión social efectuando labores e mantendo regras de relación programadas no seu código xenético. Non son normas libremente elexidas. As persoas, en cambio, debido a esta deficiencia instintiva, necesitamos para facer posible a nosa vida en sociedade, crear normas e institucións. Estas normas e institucións poden ser de formas variadas, pero a súa necesidade é incuestionable... Pero ¿é seguro isto? Só no caso de que necesitásemos realmente vivir en sociedade. O propósito desta lección é demostrar que ao ser humano non lle queda, de verdade, ningunha outra posibilidade
2- ¿QUÉ SON OS DEREITOS ¿
As normas de conducta regulan e prescriben o que de feito podemos facer nunha sociedade dada, que ámbitos pertencen ao ámbito privado e cales ao público. Deste xeito coñecendo as regras dunha sociedade, coñecemos o que temo "dereito" a facer nela sen que ninguén nolo poida prohibir ou castigar.
A palabra dereito é unha palabra polisémica que usamos en varios sentidos:
Para referirnos a aquelas obrigas que a sociedade ou os outros nos deben
Para referirnos a aquelas cousas que podemos reclamar, pero que non debemos pedir obrigatoriamente.
Para nomear o conxunto de leis dun país...
As mesmas normas que regulan os nosos dereitos, definen cales son as nosas obrigas respecto á sociedade e aos membros desta. Nesta lección estudiaremos tamén de onde xurden as obrigas e que relación gardan cos dereitos. Na primeira parte veemos como se constitúen os dereitos e as obrigas nunha sociedade e nos preguntaremos acerca de si podemos dicir que outros organismos, ademáis do ser humano teñen dereitos
Debese distinguir entre asdistintas fundamentacións que se fan dos códigos socialmente establecidos, tanto morais como legais. Despois distinguiremos a fundamentación dos códigos morais e legais. Algúns códigos que se presentan a sí mesmos como válidos son, sen embargo, acusados de ilexítimos e son, por iso desobedecidos. ¿Pode unha norma ter validez pero non lexitimidade. Iso xustificaría a desobediencia á norma. É unha cuestión capital distinguir entón entre validez e lexitimidade. Ante esta cuestión distinguense, respecto aos códigos legais dúas posicións teóricas que se aclaran a continuación: iusnaturalismo e positivismo xurídico.
3- ESTADO DE DEREITO E COMUNIDADE INTERNACIONAL
Na atualidade a idea de Estado de dereito e os límites plantexa, leva á conclusión de que tales límites só pode fixalos unha instancia superior ao propio estado. Nun estado de dereito os individuos deben estar protexidos contra os abusos do poder e, en ocasións o contrato social que garantiría esa protección non funciona debidamente. Por outra parte o feito actual da globalización da economía, pero tamén e como consecuencia diso, a globalización da política e a cultura, fan necesario que existan controis supraestatais que permitan protexer aos seres humanos en calqueira lugar do mundo.
A instancia que fai posible este desiderata, non pode ser á súa vez un estado, nin sequera un estado universal que abarcara todo o planeta. Faise necesario que exista unha opinión pública internacional e organizacións supraestatais de carácter non gubernamental que vixien coiden e denuncien os abusos do poder, en calqueira das súas formas. Todas estas cuestións conducen á idea de recuperar o proxecto de sociedade civil como esfera de organización da vida social.
Como temos visto, calqueira Estado trata de lexitimar o seu poder, porque iso fai máis fácil que os seus cidadáns o acaten.Non tódolos intentos de lexitimación son aceptables, como xa temos visto, pois alguns deles non non se sosteñen en bases racionais, e si emocionais. A lexitimación do poder do Estado pode establecerse tendo en conta como exerce o poder dito Estado, esto é, se é equitativo e xusto ou non (concilia ou non os intereses en conflicto dos seus cidadáns). Pero, na modernidade xurde a idea de que a lexitimidade dun Estado provén tamén da súa orixe. Un Estado sería lexitimo só no caso de que fora libremente consentido por tódolos cidadáns que o conformaron e non en base á forza da coacción. Nesta lección estudiaremos a fundamentación do poder nas sociedades democráticas tendo en conta para iso, a forma en que se orixinou o Estado.
As sociedades democráticas toman como marco teórico, para a súa fundamentación, a teoría de que toda sociedade se funda nun hipótetico "contrato social". Esta idea é característica da civilización moderna e contemporánea. Xurde no Renacemento e a Ilustración e prolongase ata os nosos días. Trata de fundamentar o poder e o Estado tomando como base a lexitimidade da súa orixe.
Algúns enlaces de entidades supraestatais:
ONU
Unidade Africana
Unión Europea
OTAN
SEATO
Mercosur
Liga árabe
4- A DECLARACIÓN DE DEREITOS HUMANOS
Información
Noción de dereitos humanos
Cando definimos a palabra dereito, fixemos unha distinción entre dereito obxectivo (conxunto de leis para regular as accións sociais) e o dereito en sentido subxectivo (conxunto de calidades, capacidades ou actividades que podemos e debemos exisir da sociedade). Os dereitos humanos resumen o conxunto de exisencias básicas que pode e debe reclamar calquera persoa polo feito de pertencer á raza humana. Nalgúns casos, como xa vimos, estas exisencias foron incorporadas polos estados ás súas constitucións, en cambio noutros son vulnerados constantemente. Pero, estean ou non recoñecidos pola lei obxectiva, trascenden o poder do Estado para negalos ou afirmalos; pódese dicir que son unha propiedade inalienable do ser humano.
Os dereitos humanos poden entenderse en varios sentidos, sen que estas distinción afecten aos seus contidos:
Podemos entendelos como dereitos fundamentais dos cidadáns. Neste caso, eses dereitos son os recollidos na acta do Contrato Social ou Constitución e constituirán a garantía de que o Poder soberán (en calquera das súas manifestacións) non abusa do seu poder. Cando asimilamos os dereitos humanos cos dereitos fundamentais, relativizamolos á fundación da sociedade, aínda cando se presupoña que deban exisgtir en calqueira sociedade lexitimamente constituída. Neste caso o valor deses dereitos queda supeditado ao poder que os fai cumplir e, en rigor, non se podería falar de dereitos anteriores ao propio estado. Esta é a posición que defende o positivismo xurídico. Sen embargo, que os dereitos humanos se entendan como dereitos fundamentais é verdadeiramente importante, pois á única garantía do seu cumprimento está no seu recoñecemento polo Estado que ten o poder de facelos cumprir.
Noutro sentido, podemos entender que os dereitos humanos proveñen da propia natureza humana e son previos a calquera forma de organización social. Neste caso, os dereitos humanos entendense como dereitos naturais. Se entendemos que estes dereitos son naturais, faise necesario investigar cal é a súa orixe e como se fundamentan. Nalgúns casos, esta orixe pretende buscarse na vontade de Deus, pois crese que o ser humano lle debe a Deus a súa existencia e o seu modo de ser. Noutros casos, alleos a unha configuración relixiosa do mundo, buscase un tipo de fundamentacion diferente, baseado na racionalidade humana, a súa igualdade ou nalgunha outra característica presente en todos os seres humanos.
Tamén pode entenderse que os dereitos humanos son o froito dun novo contrato social que pretende ser universal e vinculante para todas as sociedades do Planeta. Este contrato social conleva a creación de institucións para a súa salvagarda e defensa, como a ONU, que imporían o seu poder a calquera estado-nación. Se entendemos así os dereitos humanos debemos matizar que este proceso está en construcción (posto que non todos os estados respectan estas normas) e que o poder das súas institucións en aínda limitado e só vinculante politicamene para as sociedade firmante. Aínda que a súa proxección de futuro é converterse en universal e obrigatorio.
Características dos dereitos humanos
En definitiva os dereitos humanos, sexa cal sexa o xeito de entendelos, presentanse sempre como aqueles dereitos que posúe toda persoa polo feito de pertencer á raza humana. Neste sentido podemos dicir que as súas principais características son:
Son inalienables: non poden ser cancelados nin outorgados por ningunha institución, pois son previos a elas. Pódese afirmar que existen aínda que non sexan recoñecidos.
Son universais: posto que son válidos para calquera persoa, independentemente do lugar no que resida, posición social, relixión, raza, sexo e tamén do tempo no que se desenvolva a súa existencia.
Son ideais: propóñense como orientación para a formulación dos distintos códigos legais nas distintas sociedades de xeito que quedan recollidos no dereito positivo.
Historia e desenvolvemento dos dereitos humanos
Pode dicirse que a historia dos dereitos humanos comeza, en rigor, coa Declaración dos Dereitos do Home e o Cidadán de 1789, durante a Revolución Frances, se ben é certo que en épocas anteriores a reflexión sobre a súa necesidade sempre estivo presente, nunca tiveron a importancia que se lles concedeu na Ilustración. Durante a Idade Media, por exemplo, o teólogo Tomás de Aquino, introduciu as definicións e diferencias entre Dereito natural e Dereito positivo, pero a importancia que tiñan para este autor proviña da necesidade de mostrar a superioridade da lei relixiosa sobre a estatal e non dunha defensa dos dereitos das persoas fronte ao Estado.
No desenvolvemento dos dereitos humanos despois da Ilustración podemos distinguir varias etapas que foron sucesivamente dando lugar ao recoñecemento de novos conxuntos de dereitos. Fálase de tres xeracións de Dereitos humanos:
Dereitos de 1ª xeración: foron recollidos na Acta da Convención Europea de 1950. Refirense fundamentalmente a dereitos relativos á persoa física (dereito á vida, á liberdade, á seguridade, á familia...). Estes dereitos correspóndense cos principios defendidos polo liberalismo, desde J. Locke.
Dereitos de 2ª xeración: Conformaronse durante o século XIX e principios do XX, como resultado dos diferentes pactos entre estados. Refirense fundamentalmente a dereitos de carácter social e recoñecen o dereito do individuo a recibir algo da sociedade (seguridade social, educación, protección no traballo...). O recoñecemento destes dereitos corre palalelo ao proceso de construcción do estado benefactor e exise unha intervención maior do mesmo na vida dos cidadáns. Deste xeito, en ocasións, esta intervención entra en conflito cos dereitos de 1ª xeración que exisían precisamente que o Estado limitase esta intervención para permitir o máximo de liberdade individual.
Dereitos de 3ª xeración: Son producto do proceso desconolizador iniciado tras as guerras mundiais e a perda de poder económico das potencias coloniais. Esta descolonización xerou un sentimento nacionalista que levou aos pobos a reclamar o desenvolvemento material e técnico, pero tamén o respecto das súas tradicións e costumes. Entre 1948 e 1973 millóns de persoas acceden á independencia e a composicións das Nacións Unidas vese alterada. Como resultado deste proceso os dereitos de 3ª xeración recollen o respecto ás minorías, o anti-etnocentrismo, a protección das colectividades e da súa cultura específica. Estes dereitos presentan como principal novidade o recoñecemento dos pobos, colectividades e grupos sociais como persoas xurídicas, con dereitos e deberes.
Fundamentación dos dereitos humanos
Como se fixo patente, na narración do desenvolvemento histórico dos dereitos humanos, podemos percibir que na súa implantación están involucrados tres niveis do coñecemento e a convivencia humanas: a moral, o dereito e a política. A moralidade debe fundamentar e propoñer as condición de liberdade, igualdade e dignidade que exise a implantación dos dereitos humanos de forma universal.O dereito debe ser capaz de concretalos en distintas lexislacións, exisindo por medio da coerción, que se cumpran (tanto a nivel nacional como internacional). A política debe aplicar esa carta de dereitos poñendo as bases para que poida, de feito, levarse á práctica. Ao estar involucradas estas tres actividades humanas, faise necesario que a fundamentación teórica da validez e obrigatoriedade deses dereitos se leve a cabo desde tres frontes: unha fundamentación ética, unha fundamentación xurídica e unha fundamentación política.
A. Fundamentacións ética
A fundamentación ética tenta fundamentar os dereitos humanos acudindo á fonte que os xera, é dicir, á súa orixe. Este tipo de fundamentación basease na posición iusnaturalista e consiste en afirmar que os dereitos humanos son vinculantes e válidos porque teñen a súa orixe nunha orde anterior á formación da comunidade humana. Podemos distinguir alo menos tres tipos de fundamentación ética, dependendo de onde sitúen a orixe desa orde natural previa á implantación da lei positiva.
Fundamentación teolóxica: que afirma que esa orde natural procede de Deus, que é o creador do home e a lei que define á súa natureza. Este tipo de fundamentación presente xa en Grecia e Roma, acada o seu apoxeo na Idade Media na figura de Tomás de Aquino. Tomás de Aquino afirma que o ser humano coñece parte da orde natural a través da Revelación e da súa propia razón, e este coñecemento permítelle establecer os preceptos básicos que deben rexer a súa vida, por riba de calquera lei positiva. Como esta orde ten como fundamento a lei divina sempre coincidirán, aínda que sempre será superior a lei divina. A fundamentación teolóxica dos dereitos humanos presenta o grave inconvinte de facer depender a validez dos mesmos nas crenzas relixiosas, que fundamentalmente non son asunto de razón, senón de fe. Desta forma podemos afirmar que, persoas non crentes e estados non confesionais non terían que respectar os dereitos humanos e, a súa implantación non podería chegar a ser nunca universal. Por outra parte só algunhas relixións, como o cristianismo, parten do ideal de igualdade dos seres humanos, imprescindible para unha universalización dos dereitos humanos.
Fundamentación laica ou racional: afirma que a validez dos dereitos humanos radica na igualdade universal de todos os sers humanos, alo menos nalgúns aspectos fundamentais. Os seres humanos, polo feito de selo, compartimos a mesma natureza e a mesma capacidade racional. Os dereitos humanos serían a expresión desa natureza e, polo tanto, universalmente válidos e superiores a calquera lei positiva que os Estados poidan firmar. Os principais representantes deste tipo de fundamentación foron J. Locke, Rousseau e, por suposto, I. Kant. Este tipo de fundamentación orixinouse a partir da Ilustración e continúa moi presente nos nosos días, pero sempre tivo detractores que afirman que o presuposto da igualdade e racionalidade do xénero humano do que parte non existe, nin pode existir de feito. Sen embargo, afortunadamente é o punto de vista aceptado en todos os estados democráticos de dereito.
Fundamentación historicista: Este tipo de fundamentación foi defendida durante a preparación da Declaración Universal e entende que os dereitos humanos son o resultado das necesidade e valores de cada sociedade e cada época histórica. O seu principal defensor foi B. Groce. Este tipo de fundamentación fai da Declaración de Dereitos Humanos un documento en perpetua revisión e transformación.
B. Fundamentación xurídico-positiva
En contraposición ás teorías iusnaturalistas, que consideran os Dereitos Humanos previos ao contrato social e tratan de fundamentalos atendendo a valores relixiosos, morais ou históricos, as teorías do positivismo xurídico afirman que non existen dereitos previos á formación da sociedade, pois é a sociedade a que proporciona e garante os dereitos (que no estado de natureza non existen). O positivismo xurídico afirma que os chamados dereitos humanos son, en realidade, dereitos fundamentais recollidos no momento do pacto social e resultado do acordo entre os individuos. Un representante importante deste tipo de fundamentación é o xurista Kelsen.
C. Fundamentación política
Desde a práctica da política faise necesario tamén dar razón da validez e funcionalidade dos Dereitos Humanos. A este respecto atopamos dúas grandes teorías:
As teorías do consenso: fundamentan os dereitos humanos no consenso social, ben produto dun pacto orixinario ( o principal respresentante desta tendencia é J. Rawls), ben como producto dun diálogo permanente e universal que producirá sucesivos acordos que irán perfeccionándose (o principal respresentante desta tendencia é J. Habermas). As teorías do consenso tentan presentar os dereitos humanos como un acordo democrático fundado na racionalidade do ser humano e, en moitos casos, usan fundamentación éticas para dar razón dese acordo.
As teorías do disenso: tentan fundamentar os Dereitos Humanos facendo deles o único instrumento que permite canalizar a disconformidade dunha persoa, grupo ou pobo coa orde social existente. Este tipo de fundamentación está en consonancia co proceso histórico que deu orixe á Declaración (pragado de loitas, manifestacións contra distintas ordes sociais establecidas por costume ou tamén por acordo). O seu principal representante é N. Bobbio.
Cuestións
1-¿Qué defende o positivismo xurídico?
2-¿Que quere decir que os dereitos humanos son dereitos naturais?
3-¿Que problemas percibes para a implantación internacional dos dereitos humanos?
4-Caracteristicas dos dereitos humanos?
5-Qué quere decir ius naturalismo?
6-Diferencias entre a fundamentación ética, teolóxica, política e historicista?
1-O HOME COMO SER SOCIAL
Como moitas outra especies, o ser humano é un ser social. Como as abellas, as formigas, ou os lobos, o individuo humano crece, desenvolvese como tal no medio e coa axuda dos seus conxéneres.
Pero o ser humano non está atado aos seu instintos na mesma medida que os outros animais sociais. As abellas e os lobos manteñen a cohesión social efectuando labores e mantendo regras de relación programadas no seu código xenético. Non son normas libremente elexidas. As persoas, en cambio, debido a esta deficiencia instintiva, necesitamos para facer posible a nosa vida en sociedade, crear normas e institucións. Estas normas e institucións poden ser de formas variadas, pero a súa necesidade é incuestionable... Pero ¿é seguro isto? Só no caso de que necesitásemos realmente vivir en sociedade. O propósito desta lección é demostrar que ao ser humano non lle queda, de verdade, ningunha outra posibilidade
2- ¿QUÉ SON OS DEREITOS ¿
As normas de conducta regulan e prescriben o que de feito podemos facer nunha sociedade dada, que ámbitos pertencen ao ámbito privado e cales ao público. Deste xeito coñecendo as regras dunha sociedade, coñecemos o que temo "dereito" a facer nela sen que ninguén nolo poida prohibir ou castigar.
A palabra dereito é unha palabra polisémica que usamos en varios sentidos:
Para referirnos a aquelas obrigas que a sociedade ou os outros nos deben
Para referirnos a aquelas cousas que podemos reclamar, pero que non debemos pedir obrigatoriamente.
Para nomear o conxunto de leis dun país...
As mesmas normas que regulan os nosos dereitos, definen cales son as nosas obrigas respecto á sociedade e aos membros desta. Nesta lección estudiaremos tamén de onde xurden as obrigas e que relación gardan cos dereitos. Na primeira parte veemos como se constitúen os dereitos e as obrigas nunha sociedade e nos preguntaremos acerca de si podemos dicir que outros organismos, ademáis do ser humano teñen dereitos
Debese distinguir entre asdistintas fundamentacións que se fan dos códigos socialmente establecidos, tanto morais como legais. Despois distinguiremos a fundamentación dos códigos morais e legais. Algúns códigos que se presentan a sí mesmos como válidos son, sen embargo, acusados de ilexítimos e son, por iso desobedecidos. ¿Pode unha norma ter validez pero non lexitimidade. Iso xustificaría a desobediencia á norma. É unha cuestión capital distinguir entón entre validez e lexitimidade. Ante esta cuestión distinguense, respecto aos códigos legais dúas posicións teóricas que se aclaran a continuación: iusnaturalismo e positivismo xurídico.
3- ESTADO DE DEREITO E COMUNIDADE INTERNACIONAL
Na atualidade a idea de Estado de dereito e os límites plantexa, leva á conclusión de que tales límites só pode fixalos unha instancia superior ao propio estado. Nun estado de dereito os individuos deben estar protexidos contra os abusos do poder e, en ocasións o contrato social que garantiría esa protección non funciona debidamente. Por outra parte o feito actual da globalización da economía, pero tamén e como consecuencia diso, a globalización da política e a cultura, fan necesario que existan controis supraestatais que permitan protexer aos seres humanos en calqueira lugar do mundo.
A instancia que fai posible este desiderata, non pode ser á súa vez un estado, nin sequera un estado universal que abarcara todo o planeta. Faise necesario que exista unha opinión pública internacional e organizacións supraestatais de carácter non gubernamental que vixien coiden e denuncien os abusos do poder, en calqueira das súas formas. Todas estas cuestións conducen á idea de recuperar o proxecto de sociedade civil como esfera de organización da vida social.
Como temos visto, calqueira Estado trata de lexitimar o seu poder, porque iso fai máis fácil que os seus cidadáns o acaten.Non tódolos intentos de lexitimación son aceptables, como xa temos visto, pois alguns deles non non se sosteñen en bases racionais, e si emocionais. A lexitimación do poder do Estado pode establecerse tendo en conta como exerce o poder dito Estado, esto é, se é equitativo e xusto ou non (concilia ou non os intereses en conflicto dos seus cidadáns). Pero, na modernidade xurde a idea de que a lexitimidade dun Estado provén tamén da súa orixe. Un Estado sería lexitimo só no caso de que fora libremente consentido por tódolos cidadáns que o conformaron e non en base á forza da coacción. Nesta lección estudiaremos a fundamentación do poder nas sociedades democráticas tendo en conta para iso, a forma en que se orixinou o Estado.
As sociedades democráticas toman como marco teórico, para a súa fundamentación, a teoría de que toda sociedade se funda nun hipótetico "contrato social". Esta idea é característica da civilización moderna e contemporánea. Xurde no Renacemento e a Ilustración e prolongase ata os nosos días. Trata de fundamentar o poder e o Estado tomando como base a lexitimidade da súa orixe.
Algúns enlaces de entidades supraestatais:
ONU
Unidade Africana
Unión Europea
OTAN
SEATO
Mercosur
Liga árabe
4- A DECLARACIÓN DE DEREITOS HUMANOS
Información
Noción de dereitos humanos
Cando definimos a palabra dereito, fixemos unha distinción entre dereito obxectivo (conxunto de leis para regular as accións sociais) e o dereito en sentido subxectivo (conxunto de calidades, capacidades ou actividades que podemos e debemos exisir da sociedade). Os dereitos humanos resumen o conxunto de exisencias básicas que pode e debe reclamar calquera persoa polo feito de pertencer á raza humana. Nalgúns casos, como xa vimos, estas exisencias foron incorporadas polos estados ás súas constitucións, en cambio noutros son vulnerados constantemente. Pero, estean ou non recoñecidos pola lei obxectiva, trascenden o poder do Estado para negalos ou afirmalos; pódese dicir que son unha propiedade inalienable do ser humano.
Os dereitos humanos poden entenderse en varios sentidos, sen que estas distinción afecten aos seus contidos:
Podemos entendelos como dereitos fundamentais dos cidadáns. Neste caso, eses dereitos son os recollidos na acta do Contrato Social ou Constitución e constituirán a garantía de que o Poder soberán (en calquera das súas manifestacións) non abusa do seu poder. Cando asimilamos os dereitos humanos cos dereitos fundamentais, relativizamolos á fundación da sociedade, aínda cando se presupoña que deban exisgtir en calqueira sociedade lexitimamente constituída. Neste caso o valor deses dereitos queda supeditado ao poder que os fai cumplir e, en rigor, non se podería falar de dereitos anteriores ao propio estado. Esta é a posición que defende o positivismo xurídico. Sen embargo, que os dereitos humanos se entendan como dereitos fundamentais é verdadeiramente importante, pois á única garantía do seu cumprimento está no seu recoñecemento polo Estado que ten o poder de facelos cumprir.
Noutro sentido, podemos entender que os dereitos humanos proveñen da propia natureza humana e son previos a calquera forma de organización social. Neste caso, os dereitos humanos entendense como dereitos naturais. Se entendemos que estes dereitos son naturais, faise necesario investigar cal é a súa orixe e como se fundamentan. Nalgúns casos, esta orixe pretende buscarse na vontade de Deus, pois crese que o ser humano lle debe a Deus a súa existencia e o seu modo de ser. Noutros casos, alleos a unha configuración relixiosa do mundo, buscase un tipo de fundamentacion diferente, baseado na racionalidade humana, a súa igualdade ou nalgunha outra característica presente en todos os seres humanos.
Tamén pode entenderse que os dereitos humanos son o froito dun novo contrato social que pretende ser universal e vinculante para todas as sociedades do Planeta. Este contrato social conleva a creación de institucións para a súa salvagarda e defensa, como a ONU, que imporían o seu poder a calquera estado-nación. Se entendemos así os dereitos humanos debemos matizar que este proceso está en construcción (posto que non todos os estados respectan estas normas) e que o poder das súas institucións en aínda limitado e só vinculante politicamene para as sociedade firmante. Aínda que a súa proxección de futuro é converterse en universal e obrigatorio.
Características dos dereitos humanos
En definitiva os dereitos humanos, sexa cal sexa o xeito de entendelos, presentanse sempre como aqueles dereitos que posúe toda persoa polo feito de pertencer á raza humana. Neste sentido podemos dicir que as súas principais características son:
Son inalienables: non poden ser cancelados nin outorgados por ningunha institución, pois son previos a elas. Pódese afirmar que existen aínda que non sexan recoñecidos.
Son universais: posto que son válidos para calquera persoa, independentemente do lugar no que resida, posición social, relixión, raza, sexo e tamén do tempo no que se desenvolva a súa existencia.
Son ideais: propóñense como orientación para a formulación dos distintos códigos legais nas distintas sociedades de xeito que quedan recollidos no dereito positivo.
Historia e desenvolvemento dos dereitos humanos
Pode dicirse que a historia dos dereitos humanos comeza, en rigor, coa Declaración dos Dereitos do Home e o Cidadán de 1789, durante a Revolución Frances, se ben é certo que en épocas anteriores a reflexión sobre a súa necesidade sempre estivo presente, nunca tiveron a importancia que se lles concedeu na Ilustración. Durante a Idade Media, por exemplo, o teólogo Tomás de Aquino, introduciu as definicións e diferencias entre Dereito natural e Dereito positivo, pero a importancia que tiñan para este autor proviña da necesidade de mostrar a superioridade da lei relixiosa sobre a estatal e non dunha defensa dos dereitos das persoas fronte ao Estado.
No desenvolvemento dos dereitos humanos despois da Ilustración podemos distinguir varias etapas que foron sucesivamente dando lugar ao recoñecemento de novos conxuntos de dereitos. Fálase de tres xeracións de Dereitos humanos:
Dereitos de 1ª xeración: foron recollidos na Acta da Convención Europea de 1950. Refirense fundamentalmente a dereitos relativos á persoa física (dereito á vida, á liberdade, á seguridade, á familia...). Estes dereitos correspóndense cos principios defendidos polo liberalismo, desde J. Locke.
Dereitos de 2ª xeración: Conformaronse durante o século XIX e principios do XX, como resultado dos diferentes pactos entre estados. Refirense fundamentalmente a dereitos de carácter social e recoñecen o dereito do individuo a recibir algo da sociedade (seguridade social, educación, protección no traballo...). O recoñecemento destes dereitos corre palalelo ao proceso de construcción do estado benefactor e exise unha intervención maior do mesmo na vida dos cidadáns. Deste xeito, en ocasións, esta intervención entra en conflito cos dereitos de 1ª xeración que exisían precisamente que o Estado limitase esta intervención para permitir o máximo de liberdade individual.
Dereitos de 3ª xeración: Son producto do proceso desconolizador iniciado tras as guerras mundiais e a perda de poder económico das potencias coloniais. Esta descolonización xerou un sentimento nacionalista que levou aos pobos a reclamar o desenvolvemento material e técnico, pero tamén o respecto das súas tradicións e costumes. Entre 1948 e 1973 millóns de persoas acceden á independencia e a composicións das Nacións Unidas vese alterada. Como resultado deste proceso os dereitos de 3ª xeración recollen o respecto ás minorías, o anti-etnocentrismo, a protección das colectividades e da súa cultura específica. Estes dereitos presentan como principal novidade o recoñecemento dos pobos, colectividades e grupos sociais como persoas xurídicas, con dereitos e deberes.
Fundamentación dos dereitos humanos
Como se fixo patente, na narración do desenvolvemento histórico dos dereitos humanos, podemos percibir que na súa implantación están involucrados tres niveis do coñecemento e a convivencia humanas: a moral, o dereito e a política. A moralidade debe fundamentar e propoñer as condición de liberdade, igualdade e dignidade que exise a implantación dos dereitos humanos de forma universal.O dereito debe ser capaz de concretalos en distintas lexislacións, exisindo por medio da coerción, que se cumpran (tanto a nivel nacional como internacional). A política debe aplicar esa carta de dereitos poñendo as bases para que poida, de feito, levarse á práctica. Ao estar involucradas estas tres actividades humanas, faise necesario que a fundamentación teórica da validez e obrigatoriedade deses dereitos se leve a cabo desde tres frontes: unha fundamentación ética, unha fundamentación xurídica e unha fundamentación política.
A. Fundamentacións ética
A fundamentación ética tenta fundamentar os dereitos humanos acudindo á fonte que os xera, é dicir, á súa orixe. Este tipo de fundamentación basease na posición iusnaturalista e consiste en afirmar que os dereitos humanos son vinculantes e válidos porque teñen a súa orixe nunha orde anterior á formación da comunidade humana. Podemos distinguir alo menos tres tipos de fundamentación ética, dependendo de onde sitúen a orixe desa orde natural previa á implantación da lei positiva.
Fundamentación teolóxica: que afirma que esa orde natural procede de Deus, que é o creador do home e a lei que define á súa natureza. Este tipo de fundamentación presente xa en Grecia e Roma, acada o seu apoxeo na Idade Media na figura de Tomás de Aquino. Tomás de Aquino afirma que o ser humano coñece parte da orde natural a través da Revelación e da súa propia razón, e este coñecemento permítelle establecer os preceptos básicos que deben rexer a súa vida, por riba de calquera lei positiva. Como esta orde ten como fundamento a lei divina sempre coincidirán, aínda que sempre será superior a lei divina. A fundamentación teolóxica dos dereitos humanos presenta o grave inconvinte de facer depender a validez dos mesmos nas crenzas relixiosas, que fundamentalmente non son asunto de razón, senón de fe. Desta forma podemos afirmar que, persoas non crentes e estados non confesionais non terían que respectar os dereitos humanos e, a súa implantación non podería chegar a ser nunca universal. Por outra parte só algunhas relixións, como o cristianismo, parten do ideal de igualdade dos seres humanos, imprescindible para unha universalización dos dereitos humanos.
Fundamentación laica ou racional: afirma que a validez dos dereitos humanos radica na igualdade universal de todos os sers humanos, alo menos nalgúns aspectos fundamentais. Os seres humanos, polo feito de selo, compartimos a mesma natureza e a mesma capacidade racional. Os dereitos humanos serían a expresión desa natureza e, polo tanto, universalmente válidos e superiores a calquera lei positiva que os Estados poidan firmar. Os principais representantes deste tipo de fundamentación foron J. Locke, Rousseau e, por suposto, I. Kant. Este tipo de fundamentación orixinouse a partir da Ilustración e continúa moi presente nos nosos días, pero sempre tivo detractores que afirman que o presuposto da igualdade e racionalidade do xénero humano do que parte non existe, nin pode existir de feito. Sen embargo, afortunadamente é o punto de vista aceptado en todos os estados democráticos de dereito.
Fundamentación historicista: Este tipo de fundamentación foi defendida durante a preparación da Declaración Universal e entende que os dereitos humanos son o resultado das necesidade e valores de cada sociedade e cada época histórica. O seu principal defensor foi B. Groce. Este tipo de fundamentación fai da Declaración de Dereitos Humanos un documento en perpetua revisión e transformación.
B. Fundamentación xurídico-positiva
En contraposición ás teorías iusnaturalistas, que consideran os Dereitos Humanos previos ao contrato social e tratan de fundamentalos atendendo a valores relixiosos, morais ou históricos, as teorías do positivismo xurídico afirman que non existen dereitos previos á formación da sociedade, pois é a sociedade a que proporciona e garante os dereitos (que no estado de natureza non existen). O positivismo xurídico afirma que os chamados dereitos humanos son, en realidade, dereitos fundamentais recollidos no momento do pacto social e resultado do acordo entre os individuos. Un representante importante deste tipo de fundamentación é o xurista Kelsen.
C. Fundamentación política
Desde a práctica da política faise necesario tamén dar razón da validez e funcionalidade dos Dereitos Humanos. A este respecto atopamos dúas grandes teorías:
As teorías do consenso: fundamentan os dereitos humanos no consenso social, ben produto dun pacto orixinario ( o principal respresentante desta tendencia é J. Rawls), ben como producto dun diálogo permanente e universal que producirá sucesivos acordos que irán perfeccionándose (o principal respresentante desta tendencia é J. Habermas). As teorías do consenso tentan presentar os dereitos humanos como un acordo democrático fundado na racionalidade do ser humano e, en moitos casos, usan fundamentación éticas para dar razón dese acordo.
As teorías do disenso: tentan fundamentar os Dereitos Humanos facendo deles o único instrumento que permite canalizar a disconformidade dunha persoa, grupo ou pobo coa orde social existente. Este tipo de fundamentación está en consonancia co proceso histórico que deu orixe á Declaración (pragado de loitas, manifestacións contra distintas ordes sociais establecidas por costume ou tamén por acordo). O seu principal representante é N. Bobbio.
Cuestións
1-¿Qué defende o positivismo xurídico?
2-¿Que quere decir que os dereitos humanos son dereitos naturais?
3-¿Que problemas percibes para a implantación internacional dos dereitos humanos?
4-Caracteristicas dos dereitos humanos?
5-Qué quere decir ius naturalismo?
6-Diferencias entre a fundamentación ética, teolóxica, política e historicista?
martes, 8 de enero de 2008
INSTRUMENTOS INTERNACIONAIS
1ª XERACIÓN:
Dereitos civís e políticos.
Dereitos humanos na administración da xustiza.
Liberdade de información.
Liberdade de asociación.
Dereito de libre determinación.
2ª XERACIÓN:
Dereitos económicos e sociais.
Dereitos do neno.
Empleo.
Escravitude, servidume, traballo forzoso e institucións e prácticas análogas.
Matrimonio y familia.
Dereito a disfrutar da cultura e cooperación cultural internacional.
Benestar, progreso e desarrollo social.
Nacionalidade, apatridia, asilo e refuxiados.
3ª XERACIÓN:
Dereito da muller.
Dereito humanitario.
Prevención da discriminación.
Crímenes de guerra e crímenes de lesa humanidade, incluso o xenocidio.
Dereitos civís e políticos.
Dereitos humanos na administración da xustiza.
Liberdade de información.
Liberdade de asociación.
Dereito de libre determinación.
2ª XERACIÓN:
Dereitos económicos e sociais.
Dereitos do neno.
Empleo.
Escravitude, servidume, traballo forzoso e institucións e prácticas análogas.
Matrimonio y familia.
Dereito a disfrutar da cultura e cooperación cultural internacional.
Benestar, progreso e desarrollo social.
Nacionalidade, apatridia, asilo e refuxiados.
3ª XERACIÓN:
Dereito da muller.
Dereito humanitario.
Prevención da discriminación.
Crímenes de guerra e crímenes de lesa humanidade, incluso o xenocidio.
HISTORICIDADE DOS DEREITOS
PRIMEIRA XERACIÓN:- A primeira xeración fai referencia á liberdade de expresión que é un dereito fundamental ou humano. Del deriba a liberdade da prensa que foi defendida por Roberto Blanco Torres.Todo individuo ten dereito a liberdade de opinión e de expresión a vida e a seguridade da súa persoa.O dereito a vida está prostixido pola lei. Ninguén pode ser privado deste dereito.
SEGUNDA XERACIÓN:1- Fai referencia a cuestións de tipos sociais. Son dereitos económicos, sociais e culturais, entre os que destacan os dereitos sindicais.Os Estados Partes comprométense a garantir: o dereito a fundar sindicatos, fundar federacións formar federacións ou confederacións nacionais, o dereito a funcionar sen obstáculos e o dereito da folga.2- Non impedirá someter as restriccións legais co exercicio de tales dereitos.3- Este artigo autorizará ós Estados parte no Convenio da Organización Internacional do Traballo de 1498 relativo á liberdade sindical e á protección do dereito de sindicación.
TERCEIRA XERACIÓN:1- Trata de coexistir dentro das sociedades sen ningún tipo de marxinación.2- Faise referencia á eliminación da discriminación da muller e nesta xeración, ademais, inclúese o dereito a un medioambiente san, ecolóxico e equilibrado e tamén o dereito de autodeterminación dos pobos.
SEGUNDA XERACIÓN:1- Fai referencia a cuestións de tipos sociais. Son dereitos económicos, sociais e culturais, entre os que destacan os dereitos sindicais.Os Estados Partes comprométense a garantir: o dereito a fundar sindicatos, fundar federacións formar federacións ou confederacións nacionais, o dereito a funcionar sen obstáculos e o dereito da folga.2- Non impedirá someter as restriccións legais co exercicio de tales dereitos.3- Este artigo autorizará ós Estados parte no Convenio da Organización Internacional do Traballo de 1498 relativo á liberdade sindical e á protección do dereito de sindicación.
TERCEIRA XERACIÓN:1- Trata de coexistir dentro das sociedades sen ningún tipo de marxinación.2- Faise referencia á eliminación da discriminación da muller e nesta xeración, ademais, inclúese o dereito a un medioambiente san, ecolóxico e equilibrado e tamén o dereito de autodeterminación dos pobos.
lunes, 7 de enero de 2008
Respostas a cuestións prantexadas na conferencia
Unha das preguntas que se produceu durante a conferencia foi:¿ONU ten algun problema para unir as familias dos comflictos?e a contestación foi que problemas ten algunhas vez pero o final sempre se acaba co acuerdo das duas partes e xuntanse e volven ser felices sendo esto unha das mellores solucions para resolver os problemas e volver unir as familias
En que medida nos territorios ocupados se respecta o dereito á liberdade de expresión?
Carlos dixo que apenas tiñan liberdade de expresión debido a que facían algún comentario
¿Practícase a relixión nos campos de refuxiados do Sahara?- Si , hai tanto islámicos como ateos. Construíronse mezquitas, que é algo novo porque estes eran nómades do deserto e agora son sedentarios.
O estas son nómadas.
-¿Nestes paises hai alguén que se opoña a que non cambien os seus dereitos para mellorar o seu nivel de vida ou xa non digamos para poder ter unha vida minimamente digna?El contestounos que sempre hai alguén que non quere cambiar xa sexa por medo a que o cambio sea peor ou tamén que moita desta xente e analfabeta e que non entende moi ben como seria o cambio e prefiren seguir asi ou poñamos xa que moita persoas non poden xa nin opinar por estar o mando de algún grupo que xa non lle deixan abrilos ollos
1º_Pregunta: ¿Identifícase Islamismo e terrorismo?
A lo largo del verano de 1975, como algunos españoles de cierta edad recordarán, Marruecos introdujo comandos terroristas en el entonces Sáhara Español; comandos que colocaron diversas bombas en El Aaiun y provocaron varias víctimas. Ya que España se negaba a entregar el Sáhara "por las buenas", se trataba de obtenerlo "por las malas".
Aquellas acciones, como se sabe, dieron resultados. El "Rodríguez" de entonces, llamado Carlos Arias Navarro, ejecutó la entrega del Sáhara a Marruecos en los llamados "Acuerdos de Madrid", de 14 de noviembre de 1975, que supusieron la mayor traición de la historia de España desde la época del conde visigodo de Ceuta, Don Julián.
Pero aquella entrega se vio frustrada por la inesperada resistencia del Frente Polisario, que recibió apoyo de Argelia. Nadie puede extrañarse de que el islamismo contara con un muy discreto pero eficaz aliado: el sultán de Marruecos, cuando comenzó su crecimiento en Argelia y optó por la vía terrorista.
La principal organización terrorista argelina, el Grupo Islámico Armado (GIA), encontró en Marruecos un apoyo decidido. Esto no es una especulación: es algo que ha confesado entonces ministro del Interior marroquí, Driss Basri (todopoderoso visir en los últimos veinte años del reinado de Hassán II). De Marruecos llegaban las armas que usaba el GIA, en Marruecos se refugiaban los terroristas del GIA que huían de Argelia tras perpetrar las masacres... y a Marruecos beneficiaban los objetivos del terrorismo del GIA.
2º_Pregunta: ¿Qué ganaría o Sáhara con ser independente e cale serían as suas posibilidades de conseguilo?
El papel de España es de extraordinaria importancia y de excepcional responsabilidad, porque tiene una influencia en este terreno muy considerable. Como antigua potencia colonizadora, aún responsable de iure (a tenor del dictamen del subsecretario de asuntos jurídicos de la ONU de 29 de enero de 2002 –Dictamen Corell–), muchos Estados (sobre todo de Hispanoamérica y la UE) prestan una especial atención a la actitud de Madrid ante el conflicto para definir la suya.
Queriéndolo o no, lo cierto es que en gran medida España está en el origen del actual estancamiento del proceso de descolonización. La doctrina del Gobierno del PSOE no sólo se ha separado de la del Gobierno del PP, también de la de las anteriores Administraciones socialistas.
En el conflicto del Sáhara Occidental se da en la actualidad una situación de bloqueo, lo que ha motivado que el secretario general de la ONU, Kofi Annan, haya expresado su preocupación. ¿Cuál es el estado de la cuestión desde la perspectiva política? Treinta años después de que España abandonase las responsabilidades que contrajo solemnemente ante Naciones Unidas y el pueblo saharaui, ¿sigue siendo realista la perspectiva de un Sáhara independiente?
Para entender el bloqueo de la solución del conflicto y la posibilidad que pueda tener la independencia puede ser instructivo un análisis comparativo de la situación en 1975 y en la actualidad. Como se verá, tanto la posición marroquí como la saharaui han experimentado variaciones, y se ha desembocado en una lucha de desgaste político cuyo desenlace puede venir no tanto por el triunfo sino por el fracaso de una de las partes.
El pueblo saharaui se hallaba organizado por el Frente Popular para la Liberación de Saguia el Hamra y Río de Oro (zonas norte y sur del Sáhara Occidental). El Polisario se vio enfrentado súbitamente a un reto de enorme magnitud: por un lado, hacer frente a dos Ejércitos invasores (el de Marruecos y, hasta 1979, el de Mauritania), doce veces superiores en número; por el otro, organizar a los refugiados en la retaguardia en unas condiciones de vida extremas. Es cierto que tenía un ilimitado apoyo financiero y armamentístico libio, pero no lo es menos que (con la excepción del incidente de Amgala, a principios de 1976) fueron los saharauis, y sólo ellos, quienes hicieron frente al enemigo en el campo de batalla.
Y lo hicieron con un éxito rotundo. Sólo la construcción de los muros, a partir de 1981, hizo que el Frente Polisario perdiera el control de la mayor parte del territorio y fuera incapaz de alcanzar los centros neurálgicos de la costa, donde se desarrolla la actividad económica.Por lo que hace a España, se hallaba traumatizada. Aunque la Presidencia del Gobierno (Arias Navarro) y el Alto Estado Mayor patrocinaban la entrega del territorio a Rabat, el Ministerio de Asuntos Exteriores y el Ejército desplegado en el Sáhara hicieron todo lo posible por evitarlo. Gracias a ello se consiguió consolidar una doctrina en la ONU que cerró las puertas a los deseos anexionistas marroquíes y dio legitimidad al Frente Polisario después de la penetración de Marruecos. Fue el Ministerio de Exteriores español el que desarrolló una impresionante defensa del derecho de autodeterminación del pueblo saharaui ante el Tribunal Internacional de Justicia, y obtuvo el éxito merecido: el dictamen del Tribunal de La Haya de 16 de octubre de 1975, que reconoce expresamente que el Sáhara Occidental no forma parte de la “integridad territorial” de Marruecos y que el pueblo saharaui tiene derecho a la autodeterminación, constituye a día de hoy el título jurídico que sigue impidiendo la anexión marroquí.
Los Gobiernos sucesivos (Suárez, Calvo Sotelo, González, Aznar) llevaron a cabo una política más o menos cercana a Marruecos (González) o al Polisario (Aznar), pero manteniendo incólume el principio de apoyo a la legalidad internacional vigente y al derecho a la autodeterminación del pueblo saharaui.
Este grupo preguntou:- Nos campos de refuxiados do Sáhara, ¿como tratan ós enfermos? ¿ teñen un hospital de campaña o teñen que ser trasladados ?- Nos propios campos de refuxiados hai una organización moi boa na que colaboran os españois solidarios e os propios refuxiados que estudaron medicina. É moito mellor e está máis avanzada a medicina nestes campos que nos territorios ocupados.-¿Hai diferencia entre a educación dos nenos que viven en territorios ocupados e a dos que viven en campos de refuxiados do Sáhara ?- Sí, nestes campos hai un 100% de educación mentres que nos territorios ocupados hai un 50% de analfabetos.
¿Cómo se pode xestionar un campamento de refuxiados e a vez ofrecer dereitos básicos como a sanidade e a educación?
Pódeno facer grazas a axuda internacional que reciben do exterior, por exemplo as ONGs europeas. Grazas a esta axuda teñen a mellor sanidade de África e contan con profesores e medicos de Cuba, Arxelia e outros países
-¿Por que se hai un proceso de paz os exércitos seguen funcionando e as nacións unidas non fan nada para impedilo?Porque non se cumplen os acordos que hai entre os exércitos e a ONU podería facer algo por evitalo pero non fan nada ó respecto.-¿Que medidas deben tomar as nacións unidas para que se fagan cumplir as súas resolucións?Hai dous métodos; por un lado o capítulo 6, o acordo entre os exércitos e por outro lado o capítulo 7, impoñer sancións ós que as incumpren
¿UNICEF ten algún programa especial para reagrupar as familias separadas?Carlos respondeunos a esta pregunta moi claramente. Si que existen programas para reagrupar as familias separadas, organizan citas, comunícannos por teléfono, etc. O orden de preferencia, son de pais a fillos e irmáns, e se non superviven estes, os familiares máis cercanos. ¿Cómo se pode xestionar un campo de refuxiados e á vez poder ofrecerlles os dereitos básicos como a educación e a sanidade?Carlos respondeu da seguinte maneira. Pódese xestionar mediante axudas internacionais e cunha boa organización. Por exemplo, os campos de refuxiados do sahara, son uns dos mellores organizados de todo África, xa que constan de moi boa organización a nivel de educación e de sanidade.
En que medida nos territorios ocupados se respecta o dereito á liberdade de expresión?
Carlos dixo que apenas tiñan liberdade de expresión debido a que facían algún comentario
¿Practícase a relixión nos campos de refuxiados do Sahara?- Si , hai tanto islámicos como ateos. Construíronse mezquitas, que é algo novo porque estes eran nómades do deserto e agora son sedentarios.
O estas son nómadas.
-¿Nestes paises hai alguén que se opoña a que non cambien os seus dereitos para mellorar o seu nivel de vida ou xa non digamos para poder ter unha vida minimamente digna?El contestounos que sempre hai alguén que non quere cambiar xa sexa por medo a que o cambio sea peor ou tamén que moita desta xente e analfabeta e que non entende moi ben como seria o cambio e prefiren seguir asi ou poñamos xa que moita persoas non poden xa nin opinar por estar o mando de algún grupo que xa non lle deixan abrilos ollos
1º_Pregunta: ¿Identifícase Islamismo e terrorismo?
A lo largo del verano de 1975, como algunos españoles de cierta edad recordarán, Marruecos introdujo comandos terroristas en el entonces Sáhara Español; comandos que colocaron diversas bombas en El Aaiun y provocaron varias víctimas. Ya que España se negaba a entregar el Sáhara "por las buenas", se trataba de obtenerlo "por las malas".
Aquellas acciones, como se sabe, dieron resultados. El "Rodríguez" de entonces, llamado Carlos Arias Navarro, ejecutó la entrega del Sáhara a Marruecos en los llamados "Acuerdos de Madrid", de 14 de noviembre de 1975, que supusieron la mayor traición de la historia de España desde la época del conde visigodo de Ceuta, Don Julián.
Pero aquella entrega se vio frustrada por la inesperada resistencia del Frente Polisario, que recibió apoyo de Argelia. Nadie puede extrañarse de que el islamismo contara con un muy discreto pero eficaz aliado: el sultán de Marruecos, cuando comenzó su crecimiento en Argelia y optó por la vía terrorista.
La principal organización terrorista argelina, el Grupo Islámico Armado (GIA), encontró en Marruecos un apoyo decidido. Esto no es una especulación: es algo que ha confesado entonces ministro del Interior marroquí, Driss Basri (todopoderoso visir en los últimos veinte años del reinado de Hassán II). De Marruecos llegaban las armas que usaba el GIA, en Marruecos se refugiaban los terroristas del GIA que huían de Argelia tras perpetrar las masacres... y a Marruecos beneficiaban los objetivos del terrorismo del GIA.
2º_Pregunta: ¿Qué ganaría o Sáhara con ser independente e cale serían as suas posibilidades de conseguilo?
El papel de España es de extraordinaria importancia y de excepcional responsabilidad, porque tiene una influencia en este terreno muy considerable. Como antigua potencia colonizadora, aún responsable de iure (a tenor del dictamen del subsecretario de asuntos jurídicos de la ONU de 29 de enero de 2002 –Dictamen Corell–), muchos Estados (sobre todo de Hispanoamérica y la UE) prestan una especial atención a la actitud de Madrid ante el conflicto para definir la suya.
Queriéndolo o no, lo cierto es que en gran medida España está en el origen del actual estancamiento del proceso de descolonización. La doctrina del Gobierno del PSOE no sólo se ha separado de la del Gobierno del PP, también de la de las anteriores Administraciones socialistas.
En el conflicto del Sáhara Occidental se da en la actualidad una situación de bloqueo, lo que ha motivado que el secretario general de la ONU, Kofi Annan, haya expresado su preocupación. ¿Cuál es el estado de la cuestión desde la perspectiva política? Treinta años después de que España abandonase las responsabilidades que contrajo solemnemente ante Naciones Unidas y el pueblo saharaui, ¿sigue siendo realista la perspectiva de un Sáhara independiente?
Para entender el bloqueo de la solución del conflicto y la posibilidad que pueda tener la independencia puede ser instructivo un análisis comparativo de la situación en 1975 y en la actualidad. Como se verá, tanto la posición marroquí como la saharaui han experimentado variaciones, y se ha desembocado en una lucha de desgaste político cuyo desenlace puede venir no tanto por el triunfo sino por el fracaso de una de las partes.
El pueblo saharaui se hallaba organizado por el Frente Popular para la Liberación de Saguia el Hamra y Río de Oro (zonas norte y sur del Sáhara Occidental). El Polisario se vio enfrentado súbitamente a un reto de enorme magnitud: por un lado, hacer frente a dos Ejércitos invasores (el de Marruecos y, hasta 1979, el de Mauritania), doce veces superiores en número; por el otro, organizar a los refugiados en la retaguardia en unas condiciones de vida extremas. Es cierto que tenía un ilimitado apoyo financiero y armamentístico libio, pero no lo es menos que (con la excepción del incidente de Amgala, a principios de 1976) fueron los saharauis, y sólo ellos, quienes hicieron frente al enemigo en el campo de batalla.
Y lo hicieron con un éxito rotundo. Sólo la construcción de los muros, a partir de 1981, hizo que el Frente Polisario perdiera el control de la mayor parte del territorio y fuera incapaz de alcanzar los centros neurálgicos de la costa, donde se desarrolla la actividad económica.Por lo que hace a España, se hallaba traumatizada. Aunque la Presidencia del Gobierno (Arias Navarro) y el Alto Estado Mayor patrocinaban la entrega del territorio a Rabat, el Ministerio de Asuntos Exteriores y el Ejército desplegado en el Sáhara hicieron todo lo posible por evitarlo. Gracias a ello se consiguió consolidar una doctrina en la ONU que cerró las puertas a los deseos anexionistas marroquíes y dio legitimidad al Frente Polisario después de la penetración de Marruecos. Fue el Ministerio de Exteriores español el que desarrolló una impresionante defensa del derecho de autodeterminación del pueblo saharaui ante el Tribunal Internacional de Justicia, y obtuvo el éxito merecido: el dictamen del Tribunal de La Haya de 16 de octubre de 1975, que reconoce expresamente que el Sáhara Occidental no forma parte de la “integridad territorial” de Marruecos y que el pueblo saharaui tiene derecho a la autodeterminación, constituye a día de hoy el título jurídico que sigue impidiendo la anexión marroquí.
Los Gobiernos sucesivos (Suárez, Calvo Sotelo, González, Aznar) llevaron a cabo una política más o menos cercana a Marruecos (González) o al Polisario (Aznar), pero manteniendo incólume el principio de apoyo a la legalidad internacional vigente y al derecho a la autodeterminación del pueblo saharaui.
Este grupo preguntou:- Nos campos de refuxiados do Sáhara, ¿como tratan ós enfermos? ¿ teñen un hospital de campaña o teñen que ser trasladados ?- Nos propios campos de refuxiados hai una organización moi boa na que colaboran os españois solidarios e os propios refuxiados que estudaron medicina. É moito mellor e está máis avanzada a medicina nestes campos que nos territorios ocupados.-¿Hai diferencia entre a educación dos nenos que viven en territorios ocupados e a dos que viven en campos de refuxiados do Sáhara ?- Sí, nestes campos hai un 100% de educación mentres que nos territorios ocupados hai un 50% de analfabetos.
¿Cómo se pode xestionar un campamento de refuxiados e a vez ofrecer dereitos básicos como a sanidade e a educación?
Pódeno facer grazas a axuda internacional que reciben do exterior, por exemplo as ONGs europeas. Grazas a esta axuda teñen a mellor sanidade de África e contan con profesores e medicos de Cuba, Arxelia e outros países
-¿Por que se hai un proceso de paz os exércitos seguen funcionando e as nacións unidas non fan nada para impedilo?Porque non se cumplen os acordos que hai entre os exércitos e a ONU podería facer algo por evitalo pero non fan nada ó respecto.-¿Que medidas deben tomar as nacións unidas para que se fagan cumplir as súas resolucións?Hai dous métodos; por un lado o capítulo 6, o acordo entre os exércitos e por outro lado o capítulo 7, impoñer sancións ós que as incumpren
¿UNICEF ten algún programa especial para reagrupar as familias separadas?Carlos respondeunos a esta pregunta moi claramente. Si que existen programas para reagrupar as familias separadas, organizan citas, comunícannos por teléfono, etc. O orden de preferencia, son de pais a fillos e irmáns, e se non superviven estes, os familiares máis cercanos. ¿Cómo se pode xestionar un campo de refuxiados e á vez poder ofrecerlles os dereitos básicos como a educación e a sanidade?Carlos respondeu da seguinte maneira. Pódese xestionar mediante axudas internacionais e cunha boa organización. Por exemplo, os campos de refuxiados do sahara, son uns dos mellores organizados de todo África, xa que constan de moi boa organización a nivel de educación e de sanidade.
Perfil do profesor Carlos Ruiz Miguel
Carlos Ruiz Miguel é catedrático de Dereito Constitucional da Facultade de Dereito da Universidade de Santiago de Compostela. Licenciado en Dereito pola Universidade de Valladolid, en 1987, e en Ciencias Políticas e Socioloxía pola Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED) en 1999; Ruiz Miguel doctorouse en Dereito pola Universidade Complutense en 1992. E, además, diplomado en: Dereito Constitucional e Ciencia Política polo Centro de Estudios Constitucionais (1991); Estudios da Defensa Nacional pola Universidade de Santiago de Compostela e o Centro Superior de Estudios da Defensa Nacional (Ceseden), en 1997. Ruiz Miguel conta cunha dilatada e acreditada traxectoria tanto investigadora como docente desenvolvida en distintas universidades españolas. E, tamén, un experto na cuestión do Sahara Occidental, publicando numerosos papeis e artículos en torno a materia. Desde 2005, é Analista do Grupo de Estudos Estratéxicos, responsable da área de Dereito Constitucional e Magreb. É autor, asimesmo, de libros especializados en Dereito: A configuración constitucional do dereito á intimidade (ed. Universidad Complutense de Madrid, 1992), ou Servicios de intelixencia e seguridad do Estado constitucional (ed Tecnos, Madrid, 2002).
COLABORACIÓNS
-Editor do Boletín dixital Sáhara-info.
-Colaborador habitual do xornal dixital “Libertad Digital”
-Forma parte do Grupo Interuniversitario de Opinión sobre a cuestión do Sáhara
-Ten publicacións realizadas para o Real Instituto Elcano de Estudios Internacionales y Estratégicos, fundamentalmente relacionadas co Sáhara e o Magreb.
BIBLIOGRAFIA
1) La configuración constitucional del derecho a la intimidad, ed. de la Universidad Complutense de Madrid, Madrid, 1992 [edición en CD-Rom, Universidad Complutense de Madrid, Madrid, 2000]. 2) El derecho a la protección de la vida privada en la jurisprudencia del Tribunal Europeo de Derechos Humanos, Civitas, Madrid, 1994. 3) La configuración constitucional del derecho a la intimidad (edición corregida y actualizada), Tecnos, Madrid, 1995.
4) Consejo de Estado y Consejos Consultivos autonómicos, Dykinson, Madrid, 1995. 5) El Sahara Occidental y España: Historia, Política y Derecho. Análisis crítico de la política exterior española, Dykinson, Madrid, 1995. 6) La ejecución de las sentencias del Tribunal Europeo de Derechos Humanos. Un estudio sobre las relaciones entre los Derechos nacional e internacional, Tecnos, Madrid, 1997.
Publicacións entre mais de 60 artigos (artículos). 1) "Los derechos fundamentales en la relación entre el Derecho Comunitario y el Ordenamiento Nacional", en Administración de Andalucía. Revista Andaluza de Administración Pública nº 13 (enero-marzo de 1993), p. 79-130 (también publicado en Noticias de la Unión Europea nº 120 [1995], p. 37-59 y en el libro colectivo citado en el epígrafe 6.B.2). 2) "En torno a la protección de los datos personales automatizados", Revista de Estudios Políticos, nº 84 (1994), p. 237-264. 3) "La repercusión constitucional del Tratado de la Unión Europea", Noticias de la Unión Europea nº 115-116 (1994), p. 17-26 (también publicado enel libro colectivo sub epígrafe 6.B.1). 4) "Los Consejos Consultivos autonómicos", Revista Vasca de Administración Pública, nº 39 (1994), p. 291-333. 5) "El Estado democrático avanzado ante la teoría clásica del Estado", Dereito vol. III nº 2 (1994), p. 97-125. 6) "La ideología de los valores: religión del hombre", Verbo nº 325-326 (1994), p. 565-574; 7) "El derecho a la intimidad informática en el ordenamiento español", Revista General de Derecho nº 607 (1995), p. 3207-3234 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en 7.2; también publicado en Apuntes de Derecho. Revista de Investigación Jurídica, Año III nº 1 [1998], p. 85-108). 8) “El significado jurídico del principio de dignidad de la persona en el ordenamiento español”, Revista Jurídica del Perú, Año XLVI nº 4 (1996), p. 165-193 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 6.B.3). 9) “Información y seguridad. El intercambio global de información en la OSCE”, en Noticias de la Unión Europea nº 167 (1998), p. 15-22. 10) “A función consultiva na Constitución. O Consello de Estado”, en Revista Galega de Administración Pública, nº 18 (1998), p. 37-75. 11) “Derechos constitucionales, fiscalidad e Internet”, en Cuadernos Constitucionales de la Cátedra Fadrique Furió Ceriol, nº 25 (1998), p. 47-56. 12) “Advisory Function in the Inter-American System of Human Rights. A comparative approach. The Chrysalis of a Supra Constitutional Jurisdiction?”, en Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart, vol. 47 (1999), p. 15-33 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 6.B.6). 13) “Inactividad del legislador y activismo tardío del Tribunal Constitucional en materia televisiva. Acerca de la eficacia de los Derechos Fundamentales” (en colaboración co Fernando A. De Abel Vilela), en Administración de Andalucía. Revista Andaluza de Administración Pública nº 33 (1999), p. 51-82. 14) “Nacionalidad, igualdad y descolonización. Comentario a la STS (Sala 1ª) de 28 de octubre de 1998", en Revista Española de Derecho Constitucional nº 56 (1999), p. 251-278. 15) “Nacionalidad española de ciudadanos saharauis: secuela de una descolonización frustrada (y frustrante)”, en Revista General de Derecho nº 663 (1999), p. 14235-14245.
16) “Carl Schmitt, Teoría política y Catolicismo”, en Revista Jurídica nº 134 (1999), p. 493-506 (anteriormente publicado en el libro colectivo sub 6.B.4). 17) “La filosofía política de E. Galán: de la historia de la filosofía política a la política de la filosofía de la historia”, [en Carlos Ruiz Miguel y Benjamín Rivaya, “Eustaquio Galán (1910-1999)”], Dereito vol. 9 nº 1 (2000), p. 143 ss. (p. 162-173) 18) “Las aporías del control de la inactividad del legislador”, en Revista Peruana de Derecho Constitucional nº 2 (2000), p. 99-110. 19) “Recientes desarrollos del conflicto del Sahara Occidental: autodeterminación y estatalidad”, en Anuario Mexicano de Derecho Internacional vol. I (2001), p. 343-362. 20) “L’amparo constitutionnel en Espagne: droit et politique”, en Les Cahiers du Conseil Constitutionnel nº 10 (2001), p. 90-98. 21) “La nueva frontera del derecho a la intimidad: Genética y dignidad”, en Derecho y Genoma humano nº 14 (2001), p. 147-167. 22) "El conflicto del Sáhara Occidental: la difícil lucha por el Derecho", en La Ley nº 5390 (5-X-2001), p. 1-5 y en Nación Árabe nº 45, vol. 15 (2001), p. 87-103. 23) "Crítica de la llamada inconstitucionalidad por omisión", en Revista de las Cortes Generales nº 51 (2001), p. 117-134 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 7.18) [traducción italiana "L'incostituzionalità per omissione" publicada en Quaderni Costituzionali. Rivista Italiana di Diritto Costituzionale nº 4, 2003, p. 795-810]. 24 ) "Multiculturalismo y Constitución", Cuadernos Constitucionales de la Cátedra Fadrique Furió Ceriol, nº 36/37 (2001), p. 5-22 (también publicado en Cathedra. Espíritu del Derecho nº 10 [2003], p. 31-40). 25)"Human dignity: History of an idea", en Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart, vol. 50 (2002), p. 281-299. 26) "El Constitucionalismo cultural", en Patrimonio Cultural y Derecho, nº 5 (2002), p. 143-154 y en Cuestiones Constitucionales. Revista Mexicana de Derecho Constitucional nº 9 (2003), p. 201-216. 27) "Los derechos humanos en el Magreb: apariencia y realidad", Revista de Estudios Políticos nº 117 (2002), p. 125-144. 28) "Las nuevas relaciones internacionales después de la crisis de Perejil", Boletín de Información-Centro Superior de Estudios de la Defensa Nacional nº 276 (2002), p. 23-33. 29) "La problemática transformación del Derecho Constitucional europeo", Anuario de Derecho Constitucional y Parlamentario nº 14 (2002), p. 85-124. 30) "El derecho a la protección de los datos personales en la Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea: Análisis crítico", Revista de Derecho Comunitario Europeo, nº 14 (2003), p. 7-43. 31) "Nicolás Pérez Serrano, maestro pionero del Derecho Constitucional Español", Empresas Políticas nº 2 (2003), p. 25-33. 32) "El Estado autonómico y sus enemigos", en La Ley nº 5911 (11-XII-2003), p. 1-6. 33) "¿Aprobaron los vascos la Constitución?" (en colaboración con Pedro Fernández Barbadillo), en Revista de Estudios Políticos nº 122 (2003), p. 167-178. 34) "Análisis constitucional de la posición española en la II Guerra de Iraq", en Anuario de Derecho Internacional, vol.XIX (2003), p. 89-97 [reproducido en www.gees.org] 35) "The states of emergency in the American Convention on Human Rights", en Israel Yearbook on Human Rights vol. 33 (2003), p. 105-122. 36) "El largo y tortuoso camino hacia la Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea", en Revista Europea de Derechos Fundamentales nº 2 (2003), p. 61-90. 37) "¿Hacia el fin del Derecho Constitucional Europeo?" (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 29), en Boletim da Facultade de Direito da Universidade de Coimbra, nº LXXXIX (2003), p. 463-501. 38) "Problemas actuales del Derecho de los servicios de inteligencia", en Anuario de Derecho Constitucional y Parlamentario nº 15 (2003), p. 141-170. 39) "Libertad religiosa, Constitución y cultura", en Cuestiones Constitucionales. Revista Mexicana de Derecho Constitucional nº 10 (2004). (también publicado en el libro colectivo citado en el epígrafe 6.B.13), p. 227-243. 40) "La legalidad de la reanudación de la guerra de Iraq" (en colaboración con Romualdo Bermejo García), en Anuario Mexicano de Derecho Internacional vol. IV (2004), p. 67-86. 41) "El difícil acercamiento de España a Guinea Ecuatorial", ARI nº 8 (2004), p. 8-11 (hay traducción inglesa). 42) "El patriotismo constitucional", en Cuadernos de Pensamiento Político nº 3 (2004), p. 81-92 [traducción italiana "Il patriottismo costituzionale" publicada en Diritto Pubblico Comparato ed Europeo, 2005-IV, p. 1569-1576]. 43) "La indefensión jurisdiccional del poder constituyente", en Civitas Europa nº 12 (2004), p. 209-240. 44) "Crítica de la llamada inconstitucionalidad por omisión", en Revista Iberoamericana de Derecho Procesal Constitucional, nº 2 (2004), p. 159-177 (versión ampliada del trabajo publicado en el epígrafe 23). 45) "El largo camino jurídico y político hacia el plan Baker II: ¿estación de término?" (versión revisada y ampliada del trabajo homónimo publicado por el Real Instituto Elcano), en Anuario Mexicano de Derecho Internacional vol. V (2005), p. 445-498. 46) "El CESID: historia de un intento de modernización de los servicios de inteligencia", en Arbor nº 709-710 (2005), p. 121-150. 47) "La protección del patrimonio cultural desde la Constitución", en Revista de Derecho Político nº 63 (2005), p. 55-74. 48) "Treinta años después: ¿es posible un Sáhara independiente?, en La Ilustración Liberal nº 24 (2005), p. 49-61. 49) "Procesos constitucionales y derechos de la comunicación", en Revista Iberoamericana de Derecho Procesal Constitucional nº 4 (2005), p. 219-227. 50) "Los Acuerdos de Madrid, inmorales, ilegales y políticamente suicidas", en La Ilustración Liberal nº 26 (2005), p. 57-65. 51) "Una Sentencia incongruente, restrictiva e irresponsable (Nota a la Sentencia 237/2005 del Tribunal Constitucional)" (en colaboración con Romualdo Bermejo García), en Revista española de derecho internacional, Vol. 57, Nº 2 (2005), pags. 911-924. 52) "Sáhara Occidental: independencia, paz y seguridad", en Cuadernos de Pensamiento Político nº 12 (2006), p. 151-179. 53) "El acuerdo de pesca UE-Marruecos o el intento español de considerar a Marruecos como ‘potencia administradora' del Sahara Occidental", Anuario Español de Derecho Internacional vol. XXII (2006), p. 395-412.
COLABORACIÓNS
-Editor do Boletín dixital Sáhara-info.
-Colaborador habitual do xornal dixital “Libertad Digital”
-Forma parte do Grupo Interuniversitario de Opinión sobre a cuestión do Sáhara
-Ten publicacións realizadas para o Real Instituto Elcano de Estudios Internacionales y Estratégicos, fundamentalmente relacionadas co Sáhara e o Magreb.
BIBLIOGRAFIA
1) La configuración constitucional del derecho a la intimidad, ed. de la Universidad Complutense de Madrid, Madrid, 1992 [edición en CD-Rom, Universidad Complutense de Madrid, Madrid, 2000]. 2) El derecho a la protección de la vida privada en la jurisprudencia del Tribunal Europeo de Derechos Humanos, Civitas, Madrid, 1994. 3) La configuración constitucional del derecho a la intimidad (edición corregida y actualizada), Tecnos, Madrid, 1995.
4) Consejo de Estado y Consejos Consultivos autonómicos, Dykinson, Madrid, 1995. 5) El Sahara Occidental y España: Historia, Política y Derecho. Análisis crítico de la política exterior española, Dykinson, Madrid, 1995. 6) La ejecución de las sentencias del Tribunal Europeo de Derechos Humanos. Un estudio sobre las relaciones entre los Derechos nacional e internacional, Tecnos, Madrid, 1997.
Publicacións entre mais de 60 artigos (artículos). 1) "Los derechos fundamentales en la relación entre el Derecho Comunitario y el Ordenamiento Nacional", en Administración de Andalucía. Revista Andaluza de Administración Pública nº 13 (enero-marzo de 1993), p. 79-130 (también publicado en Noticias de la Unión Europea nº 120 [1995], p. 37-59 y en el libro colectivo citado en el epígrafe 6.B.2). 2) "En torno a la protección de los datos personales automatizados", Revista de Estudios Políticos, nº 84 (1994), p. 237-264. 3) "La repercusión constitucional del Tratado de la Unión Europea", Noticias de la Unión Europea nº 115-116 (1994), p. 17-26 (también publicado enel libro colectivo sub epígrafe 6.B.1). 4) "Los Consejos Consultivos autonómicos", Revista Vasca de Administración Pública, nº 39 (1994), p. 291-333. 5) "El Estado democrático avanzado ante la teoría clásica del Estado", Dereito vol. III nº 2 (1994), p. 97-125. 6) "La ideología de los valores: religión del hombre", Verbo nº 325-326 (1994), p. 565-574; 7) "El derecho a la intimidad informática en el ordenamiento español", Revista General de Derecho nº 607 (1995), p. 3207-3234 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en 7.2; también publicado en Apuntes de Derecho. Revista de Investigación Jurídica, Año III nº 1 [1998], p. 85-108). 8) “El significado jurídico del principio de dignidad de la persona en el ordenamiento español”, Revista Jurídica del Perú, Año XLVI nº 4 (1996), p. 165-193 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 6.B.3). 9) “Información y seguridad. El intercambio global de información en la OSCE”, en Noticias de la Unión Europea nº 167 (1998), p. 15-22. 10) “A función consultiva na Constitución. O Consello de Estado”, en Revista Galega de Administración Pública, nº 18 (1998), p. 37-75. 11) “Derechos constitucionales, fiscalidad e Internet”, en Cuadernos Constitucionales de la Cátedra Fadrique Furió Ceriol, nº 25 (1998), p. 47-56. 12) “Advisory Function in the Inter-American System of Human Rights. A comparative approach. The Chrysalis of a Supra Constitutional Jurisdiction?”, en Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart, vol. 47 (1999), p. 15-33 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 6.B.6). 13) “Inactividad del legislador y activismo tardío del Tribunal Constitucional en materia televisiva. Acerca de la eficacia de los Derechos Fundamentales” (en colaboración co Fernando A. De Abel Vilela), en Administración de Andalucía. Revista Andaluza de Administración Pública nº 33 (1999), p. 51-82. 14) “Nacionalidad, igualdad y descolonización. Comentario a la STS (Sala 1ª) de 28 de octubre de 1998", en Revista Española de Derecho Constitucional nº 56 (1999), p. 251-278. 15) “Nacionalidad española de ciudadanos saharauis: secuela de una descolonización frustrada (y frustrante)”, en Revista General de Derecho nº 663 (1999), p. 14235-14245.
16) “Carl Schmitt, Teoría política y Catolicismo”, en Revista Jurídica nº 134 (1999), p. 493-506 (anteriormente publicado en el libro colectivo sub 6.B.4). 17) “La filosofía política de E. Galán: de la historia de la filosofía política a la política de la filosofía de la historia”, [en Carlos Ruiz Miguel y Benjamín Rivaya, “Eustaquio Galán (1910-1999)”], Dereito vol. 9 nº 1 (2000), p. 143 ss. (p. 162-173) 18) “Las aporías del control de la inactividad del legislador”, en Revista Peruana de Derecho Constitucional nº 2 (2000), p. 99-110. 19) “Recientes desarrollos del conflicto del Sahara Occidental: autodeterminación y estatalidad”, en Anuario Mexicano de Derecho Internacional vol. I (2001), p. 343-362. 20) “L’amparo constitutionnel en Espagne: droit et politique”, en Les Cahiers du Conseil Constitutionnel nº 10 (2001), p. 90-98. 21) “La nueva frontera del derecho a la intimidad: Genética y dignidad”, en Derecho y Genoma humano nº 14 (2001), p. 147-167. 22) "El conflicto del Sáhara Occidental: la difícil lucha por el Derecho", en La Ley nº 5390 (5-X-2001), p. 1-5 y en Nación Árabe nº 45, vol. 15 (2001), p. 87-103. 23) "Crítica de la llamada inconstitucionalidad por omisión", en Revista de las Cortes Generales nº 51 (2001), p. 117-134 (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 7.18) [traducción italiana "L'incostituzionalità per omissione" publicada en Quaderni Costituzionali. Rivista Italiana di Diritto Costituzionale nº 4, 2003, p. 795-810]. 24 ) "Multiculturalismo y Constitución", Cuadernos Constitucionales de la Cátedra Fadrique Furió Ceriol, nº 36/37 (2001), p. 5-22 (también publicado en Cathedra. Espíritu del Derecho nº 10 [2003], p. 31-40). 25)"Human dignity: History of an idea", en Jahrbuch des öffentlichen Rechts der Gegenwart, vol. 50 (2002), p. 281-299. 26) "El Constitucionalismo cultural", en Patrimonio Cultural y Derecho, nº 5 (2002), p. 143-154 y en Cuestiones Constitucionales. Revista Mexicana de Derecho Constitucional nº 9 (2003), p. 201-216. 27) "Los derechos humanos en el Magreb: apariencia y realidad", Revista de Estudios Políticos nº 117 (2002), p. 125-144. 28) "Las nuevas relaciones internacionales después de la crisis de Perejil", Boletín de Información-Centro Superior de Estudios de la Defensa Nacional nº 276 (2002), p. 23-33. 29) "La problemática transformación del Derecho Constitucional europeo", Anuario de Derecho Constitucional y Parlamentario nº 14 (2002), p. 85-124. 30) "El derecho a la protección de los datos personales en la Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea: Análisis crítico", Revista de Derecho Comunitario Europeo, nº 14 (2003), p. 7-43. 31) "Nicolás Pérez Serrano, maestro pionero del Derecho Constitucional Español", Empresas Políticas nº 2 (2003), p. 25-33. 32) "El Estado autonómico y sus enemigos", en La Ley nº 5911 (11-XII-2003), p. 1-6. 33) "¿Aprobaron los vascos la Constitución?" (en colaboración con Pedro Fernández Barbadillo), en Revista de Estudios Políticos nº 122 (2003), p. 167-178. 34) "Análisis constitucional de la posición española en la II Guerra de Iraq", en Anuario de Derecho Internacional, vol.XIX (2003), p. 89-97 [reproducido en www.gees.org] 35) "The states of emergency in the American Convention on Human Rights", en Israel Yearbook on Human Rights vol. 33 (2003), p. 105-122. 36) "El largo y tortuoso camino hacia la Carta de los Derechos Fundamentales de la Unión Europea", en Revista Europea de Derechos Fundamentales nº 2 (2003), p. 61-90. 37) "¿Hacia el fin del Derecho Constitucional Europeo?" (versión revisada y ampliada del trabajo referido en el epígrafe 29), en Boletim da Facultade de Direito da Universidade de Coimbra, nº LXXXIX (2003), p. 463-501. 38) "Problemas actuales del Derecho de los servicios de inteligencia", en Anuario de Derecho Constitucional y Parlamentario nº 15 (2003), p. 141-170. 39) "Libertad religiosa, Constitución y cultura", en Cuestiones Constitucionales. Revista Mexicana de Derecho Constitucional nº 10 (2004). (también publicado en el libro colectivo citado en el epígrafe 6.B.13), p. 227-243. 40) "La legalidad de la reanudación de la guerra de Iraq" (en colaboración con Romualdo Bermejo García), en Anuario Mexicano de Derecho Internacional vol. IV (2004), p. 67-86. 41) "El difícil acercamiento de España a Guinea Ecuatorial", ARI nº 8 (2004), p. 8-11 (hay traducción inglesa). 42) "El patriotismo constitucional", en Cuadernos de Pensamiento Político nº 3 (2004), p. 81-92 [traducción italiana "Il patriottismo costituzionale" publicada en Diritto Pubblico Comparato ed Europeo, 2005-IV, p. 1569-1576]. 43) "La indefensión jurisdiccional del poder constituyente", en Civitas Europa nº 12 (2004), p. 209-240. 44) "Crítica de la llamada inconstitucionalidad por omisión", en Revista Iberoamericana de Derecho Procesal Constitucional, nº 2 (2004), p. 159-177 (versión ampliada del trabajo publicado en el epígrafe 23). 45) "El largo camino jurídico y político hacia el plan Baker II: ¿estación de término?" (versión revisada y ampliada del trabajo homónimo publicado por el Real Instituto Elcano), en Anuario Mexicano de Derecho Internacional vol. V (2005), p. 445-498. 46) "El CESID: historia de un intento de modernización de los servicios de inteligencia", en Arbor nº 709-710 (2005), p. 121-150. 47) "La protección del patrimonio cultural desde la Constitución", en Revista de Derecho Político nº 63 (2005), p. 55-74. 48) "Treinta años después: ¿es posible un Sáhara independiente?, en La Ilustración Liberal nº 24 (2005), p. 49-61. 49) "Procesos constitucionales y derechos de la comunicación", en Revista Iberoamericana de Derecho Procesal Constitucional nº 4 (2005), p. 219-227. 50) "Los Acuerdos de Madrid, inmorales, ilegales y políticamente suicidas", en La Ilustración Liberal nº 26 (2005), p. 57-65. 51) "Una Sentencia incongruente, restrictiva e irresponsable (Nota a la Sentencia 237/2005 del Tribunal Constitucional)" (en colaboración con Romualdo Bermejo García), en Revista española de derecho internacional, Vol. 57, Nº 2 (2005), pags. 911-924. 52) "Sáhara Occidental: independencia, paz y seguridad", en Cuadernos de Pensamiento Político nº 12 (2006), p. 151-179. 53) "El acuerdo de pesca UE-Marruecos o el intento español de considerar a Marruecos como ‘potencia administradora' del Sahara Occidental", Anuario Español de Derecho Internacional vol. XXII (2006), p. 395-412.
UNIDADE DIDÁCTICA LIBERDADE E DEREITOS HUMANOS
TEMA 2. LIBERDADE, DETERMINISMO E RESPONSABILIDADE
A palabra liberdade procede do vocábulo latino liber, aplicado o home que pode asumir responsabilidades, por contratposición ó escravo que non pode facelo.
A liberdade foi definida de diversas maneiras ao longo da historia, acentuando máis ou menos algúns aspectos:
a- Posibildade de autodeterminación: Fichte, Ricken.
b- Posibilidade de elección: Ortega.
c- Acto voluntario: Descartes.
d- Acto espontáneo: Leibniz, Mario Bunge.
e- Ámbito de indeterminación ou ausencia de sometmento a unha lei necesaria, como o están os fenómenos naturais.
f- Ausencia de restricións , de interferencias, de coaccións: Hobbes, Espinosa. Liberación de algo que se presenta como opresor. É libre, neste sentido, quen non está coaccionado. Esta coacción pode ser: física: un preso non é libre de moverse físicamente; psíquica: o maníaco-depresivo non é libre psíquicamente; moral: ameaza de suspenso, etc,;política: as ditaduras impiden o exercicio desta liberdade; social: é dificultada pola excesiva presión dos usos sociais sobre o individuo.
A liberdade supón a ausencia de coaccións e implica a posibilidade de escolla entre varias alternativas posíbeis, entre varias opcións, mediante actos espontáneos e non forzados.
Divisións da liberdade
a) Interna ou de querer . Tamén denominada libre albedrío ou liberdade natural implica ausencia de coacción interna ou psíquica e implica a capacidade de elixir. É a forma princiapal de liberdade e soe subdividirse en:
-Liberdade de exercicio. Obrar ou non obrar.
-Liberdade de especificación. Escolla entre diversas opcións.
-Liberdade de contrariedade. Elección entre duas opcións contrarias (facer o ben ou mal).
Outra división soe ser entre : liberdade da espontaneidade- ausencia de coacción ou violencia e liberdade de indiferencia: contraposta á existencia de causa e de necesidade.
b) Externa ou de facer ou de obrar.Presupón a ausencia de coaccions externas e implica a posibilidade de escolla, de autodeterminación frente a diversas alternativas que se nos presenten a nivel social. Ex.: Eu podo ou non presentarme ás eleicións, podo ou non reunirme con outros,etc.
“A liberdade é o dereito de facer todo o que as leis permiten, de xeito que se un cidadán pudiese facer o que as leis prohíben, xa non habería liberdade, pois os demais terian igualmente esta facultade”Montesquieu
Esta liberdade subdivídese en:
I) Liberdades persoais:
a) Persoal: Dereito a integridade física e a propia vida e garantia de non ser detido agás nas formas e cos requisitos previstos pola lei.
b) De residencia: dereito a establecer residencia propia onde xulgue máis convinte
c) De circulación: Dereito de moverse sen trabas polo territorio estatal.
d) De pensamento: liberdade de adherirse ao sistema ideolóxico que xulgue convinte e poder manifestar as propias ideas.
e) De expresión: liberdade para difundir os pensamentos, ideas e opinións por calquera medio de producción.
f) De cátedra: Dereito do profesor a explicar seguindo os criterios e métodos que xulgar máis adecuados.
g) De información: liberdade para informar verazmente a través de calquera medio tanto oral como escrito.
h) Relixiosa: liberdade de profesar calquera relixión ou crenza.
i) De culto: poder manifestar en público as crenzas relixiosas.
II) Liberdades económico-sociais:
a) Propiedade privada: dereito á dispor libremente da propiedade privada e da herdanza.
b) De empresa: liberdade de establecer unidades de producción de bens e servicios.
c) De comercio: liberdade de intercambiar os productos da actividade económica.
d) De contratación: liberdade de formalizar contratos de compra-venda, aluguer,...
e) De ensino: liberdade para crear centros docentes con ideario propio.
f) De fundación: liberdade para criar entidades que promovan fins culturais, educativos, relixiosos,...
g) De traballo, de elección de profesión ou ocupación.
h) De libre sindicación: liberdade par asociarse dun modo duradeiro para defender os propios intereses, mediante a creación de sindicatos ou a afiliación aos xa existentes.
i) De folga: liberdade de interromper a actividade laboral como medio de presión.
III Cívico políticas:
a) De reunión: liberdade par reunirse con outras persoas ou grupos para discutir, elaborar proxectos, tomar decisións políticas,etc.
b) De manifestación: a capacidade para expresar en público as ideas políticas.
c) De asociación: liberdade de unirse con outras persoas ou grupos dun xeito duradeiro para fíns de carácter político, deportivo, cultural, laboral, etc. Mediante a creación de asociacións culturais,deportivas, partidos políticos,...
IV Liberdades colectivas:
-Dereito de autodeterminación dos povos.
En definitiva podemos facer a distinción entre liberdade positiva: o dereito a dispor dos medios que nos permitan acadar as metas propostas e liberdade negativa (moral) como ausencia de interferencias alleas nos nosos planos de vida.
Cuestións:
¿Existe colisión dunhos dereitos con outros?¿Existen dereitos colectivos?
A palabra liberdade procede do vocábulo latino liber, aplicado o home que pode asumir responsabilidades, por contratposición ó escravo que non pode facelo.
A liberdade foi definida de diversas maneiras ao longo da historia, acentuando máis ou menos algúns aspectos:
a- Posibildade de autodeterminación: Fichte, Ricken.
b- Posibilidade de elección: Ortega.
c- Acto voluntario: Descartes.
d- Acto espontáneo: Leibniz, Mario Bunge.
e- Ámbito de indeterminación ou ausencia de sometmento a unha lei necesaria, como o están os fenómenos naturais.
f- Ausencia de restricións , de interferencias, de coaccións: Hobbes, Espinosa. Liberación de algo que se presenta como opresor. É libre, neste sentido, quen non está coaccionado. Esta coacción pode ser: física: un preso non é libre de moverse físicamente; psíquica: o maníaco-depresivo non é libre psíquicamente; moral: ameaza de suspenso, etc,;política: as ditaduras impiden o exercicio desta liberdade; social: é dificultada pola excesiva presión dos usos sociais sobre o individuo.
A liberdade supón a ausencia de coaccións e implica a posibilidade de escolla entre varias alternativas posíbeis, entre varias opcións, mediante actos espontáneos e non forzados.
Divisións da liberdade
a) Interna ou de querer . Tamén denominada libre albedrío ou liberdade natural implica ausencia de coacción interna ou psíquica e implica a capacidade de elixir. É a forma princiapal de liberdade e soe subdividirse en:
-Liberdade de exercicio. Obrar ou non obrar.
-Liberdade de especificación. Escolla entre diversas opcións.
-Liberdade de contrariedade. Elección entre duas opcións contrarias (facer o ben ou mal).
Outra división soe ser entre : liberdade da espontaneidade- ausencia de coacción ou violencia e liberdade de indiferencia: contraposta á existencia de causa e de necesidade.
b) Externa ou de facer ou de obrar.Presupón a ausencia de coaccions externas e implica a posibilidade de escolla, de autodeterminación frente a diversas alternativas que se nos presenten a nivel social. Ex.: Eu podo ou non presentarme ás eleicións, podo ou non reunirme con outros,etc.
“A liberdade é o dereito de facer todo o que as leis permiten, de xeito que se un cidadán pudiese facer o que as leis prohíben, xa non habería liberdade, pois os demais terian igualmente esta facultade”Montesquieu
Esta liberdade subdivídese en:
I) Liberdades persoais:
a) Persoal: Dereito a integridade física e a propia vida e garantia de non ser detido agás nas formas e cos requisitos previstos pola lei.
b) De residencia: dereito a establecer residencia propia onde xulgue máis convinte
c) De circulación: Dereito de moverse sen trabas polo territorio estatal.
d) De pensamento: liberdade de adherirse ao sistema ideolóxico que xulgue convinte e poder manifestar as propias ideas.
e) De expresión: liberdade para difundir os pensamentos, ideas e opinións por calquera medio de producción.
f) De cátedra: Dereito do profesor a explicar seguindo os criterios e métodos que xulgar máis adecuados.
g) De información: liberdade para informar verazmente a través de calquera medio tanto oral como escrito.
h) Relixiosa: liberdade de profesar calquera relixión ou crenza.
i) De culto: poder manifestar en público as crenzas relixiosas.
II) Liberdades económico-sociais:
a) Propiedade privada: dereito á dispor libremente da propiedade privada e da herdanza.
b) De empresa: liberdade de establecer unidades de producción de bens e servicios.
c) De comercio: liberdade de intercambiar os productos da actividade económica.
d) De contratación: liberdade de formalizar contratos de compra-venda, aluguer,...
e) De ensino: liberdade para crear centros docentes con ideario propio.
f) De fundación: liberdade para criar entidades que promovan fins culturais, educativos, relixiosos,...
g) De traballo, de elección de profesión ou ocupación.
h) De libre sindicación: liberdade par asociarse dun modo duradeiro para defender os propios intereses, mediante a creación de sindicatos ou a afiliación aos xa existentes.
i) De folga: liberdade de interromper a actividade laboral como medio de presión.
III Cívico políticas:
a) De reunión: liberdade par reunirse con outras persoas ou grupos para discutir, elaborar proxectos, tomar decisións políticas,etc.
b) De manifestación: a capacidade para expresar en público as ideas políticas.
c) De asociación: liberdade de unirse con outras persoas ou grupos dun xeito duradeiro para fíns de carácter político, deportivo, cultural, laboral, etc. Mediante a creación de asociacións culturais,deportivas, partidos políticos,...
IV Liberdades colectivas:
-Dereito de autodeterminación dos povos.
En definitiva podemos facer a distinción entre liberdade positiva: o dereito a dispor dos medios que nos permitan acadar as metas propostas e liberdade negativa (moral) como ausencia de interferencias alleas nos nosos planos de vida.
Cuestións:
¿Existe colisión dunhos dereitos con outros?¿Existen dereitos colectivos?
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
